Al een tijdje geef ik de workshop “De kracht van JA”.
De ervaring leert dat mensen zich aangetrokken voelen tot ‘JA”…

De magie van JA
Het woord alleen al … JA… kort en krachtig of zacht gefluistert …
Alsof het hele zenuwstelsel meteen wat kan ontspannen… Het is positief, bekrachtigend …
Het voelt als meegaan, als flow, als overgave …
JA zeggen spreekt tot onze verbeelding … Elkaar het Ja-woord geven … Niet voor niets pinkt de halve kerk hun tranen weg, als het Ja-woord gegeven wordt.
Elkaar het JA-woord geven betekent zich ultiem willen verbinden.
We willen ons allemaal verbonden voelen, het is wellicht ons diepste verlangen hier op aarde.

De schaduw van JA
Maar JA heeft ook een schaduwkant… De ja-zeggers, die kritiekloos meelopen en zich maar aanpassen. Die altijd Ja zeggen, ook al menen ze het niet werkelijk.
De ervaring leert namelijk ook- juist omdat ons verlangen naar verbinding zo diep is – dat we er veel voor over hebben, om de verbinding met anderen niet te verliezen…heel veel. We gaan pleasen, we passen ons aan, we zorgen dat we niet teveel ruimte innemen, we houden onze mening voor onszelf, we onderdrukken onze eigen behoeftes, we zorgen dat we niet opvallen of helpen juist Jan en allemaal en doen de hele tijd ons best, we sloven ons uit, we staan altijd klaar. De baas vraagt ons om over te werken en hoewel we van binnen balen als een stekker, zeggen we vriendelijk “Ja, natuurlijk!”. We luisteren beleefd naar de verhalen van onze partner, terwijl we niks liever willen dan even ons ‘eigen ding’ te doen. We hebben totaal geen zin om op zondagmiddag naar de schoonfamilie te gaan voor de koffie, maar we gaan toch…
We zijn vaak zonder meer bereid om over onze eigen grenzen te gaan, onze eigen behoeftes en gevoelens te verloochenen of weg te cijferen…
Kortom: We verlaten nog liever onszelf dan dat we het risico nemen om verlaten te worden door een ander. Dat principe geldt voor een liefdesrelatie net zo hard als voor vriendschappen, voor familiebanden, voor werksituaties.

Zelfafwijzing als prijs voor ‘verbinding
In dat geval zeggen we dus makkelijk Ja, maar het is geen krachtig, positief Ja. Het is een Ja, dat voortkomt uit angst. Angst om de ander te kwetsen, angst dat de ander boos wordt, angst dat de ander ons niet meer lief vindt, angst dat we niet geaccepteert worden … Het komt altijd neer op de basisangst dat de ander ons zou kunnen verlaten en we er alleen voor zouden staan. Dat we uitgespuugd worden, dat we er niet meer bij horen… We maken de ander belangrjjker dan onszelf. De Ja tegen de ander is in dat geval gebaseerd op een Nee tegen onze eigen gevoelens of behoeftes. En in de kern op een afwijzing van onszelf.

Het lullige is dat het een strategie is, die weliswaar de angst oppervlakkig kan sussen en ‘het ergste kan voorkomen’ (we verliezen onze vrienden of banen niet, we worden niet buiten gesloten ect), maar het leidt nooit tot werkelijke vervulling. We worden er nooit echt gelukkig van. Want het berust op een misvatting. Dat wat we uit de kast halen om verbinding te creëren berust feitelijk op contactvermijding. We willen niet voelen wat we echt voelen of willen, want dat is veel te spannend, we willen onze angsten en oud zeer niet voelen. En omdat we daardoor niet echt verbonden zijn met onszelf, is het ook niet mogelijk om ons echt en diep verbonden te voelen met een ander. En zo blijft ons diepste verlangen uiteindelijk onvervuld.

Voorbij de angsten naar een echt JA
Je zou kunnen zeggen: jeetje, wat idioot, en wat laf dat we ons zo klein maken, ons zo aanpassen… Maar daarmee zou je ons mensen te kort doen…
Het gevoel van afgescheidenheid is afschuwelijk. Het is onze collectieve grootste nachtmerrie hier op aarde. Het klopt ook niet bij wie we ten diepste zijn. In essentie zijn we ten diepste met elkaar verbonden. En ergens, heel diep van binnen, weten we dat ook. En daarom hunkeren we naar verbinding en doen we alles om het gevoel van verbondenheid te creëren. En zo lang we niet beter weten hoe dat moet, doen we het op de kinderlijke manier, die we ooit in ons systeem hebben opgeslagen toen we klein waren. Als kinderen wisten we haarfijn, wat we moesten doen en laten om de liefde en goedkeuring te krijgen van mama en/of papa. We hebben allen onze persoonlijke overlevingsmechnismes gecreërd. Ons persoonlijke programma als het ware. En die programma’s herhalen we eindeloos in al onze relaties… totdat…we wakker worden uit de nachtmerrie die ons ego heeft gecreërd… en beginnen ons dieper te verbinden met ons echt zelf. We leren onze eigen gevoelens en behoeftes meer te ervaren, te waarderen, te honoreren. We beginnen meer ruimte in te nemen, ons uit te spreken, spontaner te zijn, we gaan meer doen, wat we echt graag willen doen.
We beginnen dus JA te tegen onszelf te zeggen.

NEE als basis voor een dieper JA
En dat gaat ook regelmatig gepaard met een “Nee” tegen een ander. We gaan niet meer luisteren naar onze partner, als we het even niet op kunnen brengen. We geven onze grens aan naar onze baas toe. We zeggen nee als iemand ons uitnodigt voor een feest waar we geen zin in hebben.
We worden eerlijker. En ja, dat betekent dat we soms mensen teleurstellen. Het is niet anders. It’s part of the game.  Als we leren om onze NEE respectvol te formuleren, in verbinding met onszelf en de ander, dan is de kans groot dat de ander kan voelen dat het geen Nee tegen hem of haar is. En sommigen pikken je gedrag misschien ook niet. Als je begint Ja tegen jezelf te zeggen en daarmee ook geregeld Nee tegen een ander, dan neem je daadwerkelijk risico om een ander te verliezen. Maar als je een keer die weg bent ingeslagen om de relatie met jezelf te verdiepen, dan zul je dat risico steeds makkelijker durven nemen. Omdat je je realiseert dat een vriend, die boos wordt als je je grens aangeeft en je daarvoor veroordeeld, misschien toch niet zo’n hele goede vriend is… Omdat jij en mensen om je heen gaan ontdekken hoe eerlijk je relaties op die manier worden. Als je nu naar je partner luistert, dan weet hij dat je ook echt luistert en dat ook echt wilt. En dat voelt heerlijk. Een goede baas zal het weten te waarderen als je oprecht bent en aangeeft wat voor jou wel en niet acceptabel is. Op die manier weet hij waar hij aan toe is. En dat creërt een sterker vertrouwensband.
 
Om bij een echt JA te komen en van daaruit de volheid van een relatie te ervaren, een relatie van welke aard dan ook, is het nodig dat je in staat bent om je grenzen aan te geven. Alleen de oprechte verbinding met jezelf kan een oprechte verbinding met de ander teweeg brengen. Eigenliefde is de basis voor de liefde voor een ander. “Heb de ander lief als jezelf” dat vertelde ons Jesus al.

De JA voor jezelf als basis voor een JA tegen alles
Op het moment dat je begint te doorzien dat dat kinderlijke verlangen naar verbinding (wat alsnog wil dat papa of mama er echt voor je is) juist verbondenheid in de weg staat, is de reis terug naar jezelf begonnen. Het is een spannende reis. Want ook al heb je nu het mechanisme doorzien, je moet toch langs al die angsten… En omdat je bij elke Nee een risico neemt, dat ‘schudt’ aan je overlevingsmechanisme uit je jeugd, is het elke keer weer spannend om te doen. Elke keer vraagt het om ‘autonomie’, om het lef om op eigen voeten te staan en ook om keer op keer alleen te zijn. En te ervaren dat je dat op een bepaalde laag, namelijk de ego-laag, ook werkelijk alleen bent. Mama en papa gaan nooit meer komen om ‘alles weer goed te maken’. Dat kun alleen jij. En dat vraagt om een heel volwassen ‘jij’, die haar/zijn innerlijk kind aan de hand neemt. En in deze liefde en zorg voor onszelf ontdekken we de liefde zelf. We ontdekken hoe anders het voelt als we ons niet vanuit behoeftigheid maar vanuit vrijheid verbinden met een ander. Als we werkelijk ergens voor kunnen kiezen, gewoon omdat we dat willen. Als we onszelf het allerbelangrijkst maken, als we onszelf tot centrum van het universum maken, dan ontdekken we dat in ons het hele universum plaats heeft, sterker nog, dat wij het zijn. En in dat universum is alles welkom, elke Ja, en elke Nee. Daar hoeven we niets meer af te wijzen. En toch mogen we alles willen. Ons welkom is het allesomvattende Ja, voor elke JA, en voor elke Nee.

 Heb je zin om op een speelse manier de kracht van JA en de kracht van NEE te ontdekken, dan wil je je van harte uitnodigen voor de GRATIS workshop “De kracht van JA” op zaterdag 24 oktober van 19.30 – 22.30 uur in Utrecht: https://www.playtobe.nl/aanbod/workshops/gratis-workshop/

Heb je aan eigen lijf ervaren dat een NEE geleid heeft tot een dieper JA?
Zou je je verhaal dan ter inspiratie hier willen delen?
Alvast bedankt!